Ο πρόεδρος του Καζακστάν Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ αποδέχτηκε την παραίτηση της κυβέρνησης του μετά την αύξηση της τιμής των καυσίμων, ιδίως του φυσικού αερίου, που προκάλεσε βίαιες και οργισμένες διαδηλώσεις στην χώρα.

Η αστυνομία χρησιμοποίησε δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου-λάμψης αργά την Τρίτη για να απομακρύνει εκατοντάδες διαδηλωτές από την κεντρική πλατεία στο Αλμάτι την μεγαλύτερη πόλη της χώρας.

Ο πρόεδρος Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγεφ αποδέχθηκε την παραίτηση της κυβέρνησης και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλιχάν Σμαΐλοφ ανέλαβε προσωρινά καθήκοντα πρωθυπουργού μέχρι τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης.

Ο πρόεδρος του Καζακστάν επίσης κήρυξε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης περιοχές της χώρας, ενώ η αστυνομία ανακοίνωσε ότι συνέλαβε περισσότερους από 200 διαδηλωτές και ότι σχεδόν 100 αστυνομικοί τραυματίστηκαν στις διαδηλώσεις που έγιναν κατά της αύξησης των τιμών του αερίου.

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης κηρύχθηκε ως τις 19 Ιανουαρίου η περιοχή του Μανγκιστάου, από όπου ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις, και η περιοχή του Αλμάτι, όπου απαγόρευση κυκλοφορίας θα τεθεί σε ισχύ από τις 23:00 ως τις 07:00 τοπική ώρα.

Λίγες ώρες νωρίτερα ο Τοκάγεφ είχε απευθυνθεί στους πολίτες και έκανε έκκληση για να επανέλθει η ηρεμία.

Οι οργισμένες κινητοποιήσεις ξέσπασαν την Κυριακή έπειτα από αύξηση των τιμών του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LΝG) στην πόλη Τζαναοζέν, στο δυτικό τμήμα της χώρας, και στην συνέχεια επεκτάθηκαν στην μεγάλη περιφερειακή πόλη Ακτάου και μετά στο Αλμάτι.

Αρχικά η κυβέρνηση προσπάθησε να καθησυχάσει τους διαδηλωτές, χωρίς επιτυχία, αποδεχόμενη μείωση της τιμής του υγροποιημένου φυσικού αερίου, ορίζοντάς την τιμή του λίτρου στα 50 τένγκε (0,1 ευρώ) στην περιοχή, έναντι 120 που στοίχιζε στην αρχή του έτους.

Στο Αλμάτι, δημοσιογράφοι του AFP είδαν την αστυνομία να διαλύει στην διάρκεια της νύχτας πλήθος 5.000 ανθρώπων με βομβίδες κρότου-λάμψης και δακρυγόνα.

Οι διαδηλωτές, ορισμένοι από τους οποίους επιτέθηκαν σε αυτοκίνητα, φώναζαν αντικυβερνητικά συνθήματα όπως "παραίτηση της κυβέρνησης!" και "Έξω ο γέρος!". αναφερόμενοι στον πρώην πρόεδρο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ.

Η περιοχή του Μανγκιστάου εξαρτάται από το υγροποιημένο φυσικό αέριο, το οποίο αποτελεί το βασικό καύσιμο για τα αυτοκίνητα, και οποιαδήποτε αύξηση της τιμής του προκαλεί αύξηση της τιμής των προϊόντων διατροφής, η οποία έχει ήδη αυξηθεί από τότε που ξέσπασε η πανδημία του κορονοϊού.

Το χρονικό της παραίτησης της κυβέρνησης

Πολλοί Καζάκοι έχουν μετατρέψει τα οχήματά τους ώστε να λειτουργούν με υγραέριο, το οποίο είναι κατά πολύ φτηνότερο από την βενζίνη, λόγω της επιβολής ανώτατης τιμής πώλησης. Όμως η κυβέρνηση υποστήριζε ότι η χαμηλή τιμή δεν είναι βιώσιμη και κατήργησε το πλαφόν την 1η Ιανουαρίου.

Αφού εκτοξεύτηκε η τιμή του υγραερίου, χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους της πόλης Ζαναόζεν, στις 2 Ιανουαρίου. Οι διαδηλώσεις επεκτάθηκαν και σε άλλες περιοχές της επαρχίας Μανγκιστάου και στο δυτικό Καζακστάν, όπως και σε έναν καταυλισμό εργαζομένων της Tengizchevroil, της μεγαλύτερης εταιρείας παραγωγής πετρελαίου της χώρας. Ο όμιλος διαβεβαίωσε ότι δεν έχει επηρεαστεί η παραγωγή από τις κινητοποιήσεις.

Στο Αλμάτι η αστυνομία απέκλεισε την κεντρική πλατεία χθες και σήμερα. Τοπικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι δεκάδες άνθρωποι συνελήφθησαν ενω οι διαδηλωτές απέκλεισαν τους δρόμους. Στο κέντρο της πόλης τα κινητά τηλέφωνα δεν μπορούσαν να συνδεθούν στο διαδίκτυο.

Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα ο Τοκάγεφ δήλωσε ότι υπάρχουν θύματα μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας από τις ταραχές στο Αλμάτι. Δήλωσε ότι δεν θα εγκαταλείψει την χώρα και ότι θα παραμείνει στην πρωτεύουσα Νουρ-Σουλτάν (πρώην Αστάνα).

Λίγα λόγια για το Καζακστάν

Το Καζακστάν συνορεύει με την Ρωσία, την Κίνα, την Κιργιζία, το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν. Επίσης, γειτονεύει με ένα μεγάλο τμήμα της Κασπίας Θάλασσας. Το επίσημο νόμισμα της χώρας είναι το τένγκε. Είναι ενα απο τα πλουσιότερα κράτη της Κεντρικής Ασίας.

Το Καζακστάν διαθέτει αποθέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα και ουρανίου. Το Καζακστάν είναι ο κορυφαίος παραγωγός ενέργειας στην Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών (ΚΑΚ). 

Το Καζακστάν έχει εκτιμήσει 30 δισεκατομμύρια βαρέλια αποθεμάτων πετρελαίου με 172 πετρελαιοπηγές. 

Επίσης, διαθέτει μεγάλα απόθεματα μαγγανίου, χαλκού, άνθρακα, επίσης διαθέτει σίδηρο και χρυσό. Επίσης, είναι εξαγωγέας διαμαντιών.